เมืองที่ดีต้องไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง SX TALK SERIES ครั้งที่ 2 ระดมแนวคิดพัฒนาเมืองอย่างไรให้น่าอยู่ คุณภาพชีวิตคนดีขึ้น

หลายคนถามหาคุณภาพชีวิตที่ดี ไม่ว่าจะเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สุขภาพ การศึกษา การขนส่ง ที่อยู่อาศัย ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งทั้งหมดจะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน

SX TALK SERIES ครั้งที่ 2 จึงจัดขึ้นภายใต้หัวข้อ “เมืองของทุกคน : คุณภาพชีวิตที่ดีของทุกคน” โดยวิทยากรมากประสบการณ์ที่มากระตุกต่อมความคิดหาคำตอบว่าแท้ที่จริงแล้ว เราทุกคนมีส่วนร่วมและช่วยกันสร้างเมืองที่ดีสำหรับทุกคนได้อย่างไร

ทำเรื่องปกติของคนธรรมดา
ให้คนไร้บ้านเข้าถึงได้

นายสิทธิพล ชูประจง หัวหน้าโครงการ “จ้างวานข้า” มูลนิธิกระจกเงา กล่าวว่า ปัญหาหลักที่เจอจากเมืองในปัจจุบัน คือ ยังเป็นเมืองที่ไม่ได้รองรับสำหรับคนทุกกลุ่ม อาจเนื่องด้วยประชากรที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในฐานะที่ผมทำงานร่วมกับกลุ่มคนเปราะบาง หรือ คนไร้บ้าน ยังมองเห็นว่าเมืองไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อกลุ่มคนดังกล่าว จึงเป็นที่มาที่ทำให้มูลนิธิกระจกเงาเกิดโครงการ ‘จ้างวานข้า’ พื้นที่ที่เปิดโอกาสให้คนไร้บ้านเข้าถึงระบบงาน ฟื้นฟูคุณภาพชีวิต กลับคืนสู่สังคม

และ ‘บ้านอิ่มใจ’ ของกทม. ศูนย์รวมสวัสดิการคนไร้บ้าน สร้างงาน สร้างอาชีพ และ ‘สดชื่นสถาน’ ที่ดำเนินการเพื่อรองรับและตอบโจทย์คนไร้บ้าน ให้สามารถมาใช้ชีวิตประจำวันแบบคนธรรมดาได้อย่างดียิ่งขึ้น ทั้งการอาบน้ำ ซักผ้า ตู้กดน้ำดื่ม ที่เป็นเรื่องปกติของคนทั่วไป ให้กลายเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับคนไร้บ้าน รวมถึงคนทั่วไปก็สามารถมาใช้บริการได้เช่นเดียวกัน เพราะตั้งใจให้เป็นพื้นที่สาธารณะที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้

การพัฒนาเมือง ต้องตอบโจทย์ผู้ใช้งานจริง

ผศ.ดร.สุพิชชา โตวิวิชญ์ อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และกลุ่มมนุษย์ปากคลองฯ กล่าวว่า คำว่า พื้นที่ของทุกคน อาจไม่ได้หมายความว่าทุกคนต้องมาใช้ชีวิตหรือรวมกลุ่มอยู่ด้วยกันเป็นกลุ่มใหญ่กลุ่มเดียว แต่อาจหมายถึงพื้นที่เล็ก ๆ ที่แต่ละคนสามารถมาทำกิจกรรมของตนเองได้ เพียงแต่ยังอยู่ในพื้นที่เดียวกัน

ซึ่งการพัฒนาเมืองเพื่อนำไปสู่การเป็นพื้นที่ของทุกคนจะเกิดขึ้นได้จริง ต้องอาศัยกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายโดยเฉพาะชุมชนที่จะช่วยออกแบบพื้นที่ให้เข้ากับบริบทของชุมชนตนเองได้อย่างเหมาะสม การสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมเป็นสิ่งสำคัญ และหากคนที่เราไปชวนไม่เห็นประโยชน์ จะชวนอย่างไรก็ยากที่จะเข้ามามีส่วนร่วม รวมถึงการพัฒนาสิ่งใด ต้องพัฒนาให้ตอบโจทย์ผู้ใช้งานจริง

การทำให้เมืองน่าอยู่ ไม่ใช่แค่การออกแบบ
แต่เป็นเรื่องของซอฟต์แวร์

ขณะที่นายไพทยา บัญชากิติคุณ ATOM Design: Founder และอุปนายกสมาคมสถาปนิกสยามในพระราชูปถัมภ์ กล่าวว่า ในปัจจุบัน “เมือง” ยังมีสิ่งที่ต้องพัฒนาอีกหลายด้าน ในด้านของสถาปนิก ทำงานด้านกายภาพ สิ่งปลูกสร้าง แต่ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา มีแนวคิดที่นักสถาปนิกเห็นตรงกันว่าจะทำอย่างไรให้ทุกคนสามารถอยู่ร่วมกันได้ การทำให้เมืองน่าอยู่ ไม่ใช่แค่การออกแบบเท่านั้น แต่เป็นเรื่องของซอฟต์แวร์ การปรับทัศนคติ ในการเอื้อเฟื้อต่อผู้อื่น ซึ่งจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการอยู่ร่วมกันในสังคม

นอกจากนี้การพัฒนาเมืองให้เป็นพื้นที่สีเขียวก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยทำให้คุณภาพชีวิตประชาชนดีขึ้นได้ โดย WHO ระบุว่าเมืองที่ดีควรจะมีพื้นที่สีเขียว 9 ตารางเมตร ต่อประชากร 1 คน ปัจจุบันกรุงเทพมหานครมีพื้นที่สีเขียว 6.4 ตารางเมตร ต่อประชากร 1 คน ทางด้านโครงการก่อสร้างเพื่อที่อยู่อาศัยก็มีความพยายามที่จะเพิ่มพื้นที่สีเขียวเข้าไปในโครงการเพื่อให้ผู้อยู่อาศัยมีความสุข

เมืองที่ดี ต้องไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง

นายสว่าง ศรีสม ประธานฝ่ายแผนงานและโครงการภาคีเครือข่ายขนส่งมวลชนทุกคนต้องขึ้นได้ (Transportation for All, T4A) กล่าวว่า เมืองที่ดี ต้องเป็นเมืองที่รองรับการใช้ชีวิตสำหรับทุกคน รวมถึงกลุ่มคนเปราะบาง ผู้พิการ ซึ่งถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ทุกคนควรจะได้รับการดูแล

เพราะในปัจจุบันถึงแม้เมืองจะมีการพัฒนา แต่เป็นการพัฒนาที่ให้รถยนต์เป็นศูนย์กลาง สร้างถนนหลายเลน แต่ทางเท้าที่สามารถใช้งานได้อย่างสะดวกกลับไม่ค่อยมี และไม่เอื้ออำนวยต่อผู้พิการ รวมถึงขนส่งสาธารณะต่างๆ ซึ่งจริงๆ ควรจะพัฒนาเมืองโดยยึดประชาชนทุกกลุ่มเป็นหลักให้สามารถใช้ชีวิตที่ดีที่ได้อย่างเท่าเทียมกัน เป็นเมืองที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง”

สำหรับ SX TALK SERIES เป็นเวทีเสวนาที่มากกว่าการแลกเปลี่ยนความรู้ และ SX TALK SERIES ครั้งที่ 3 จะจัดขึ้นในวันที่ 25 พฤษภาคม 2567 ที่ C asean SAMYAN CO-OP ชั้น 2 สามย่านมิตรทาวน์ ส่วนจะเป็นหัวข้อใด ติดตามข่าวสารและกิจกรรมดี ๆ ได้ที่ www.sustainabilityexpo.com, Facebook : Sustainability Expo และแอปพลิเคชัน SX